Ik woon nu een volledig jaar – 12 maanden – in mijn nieuwe Active House. Tijd om de balans op te maken.
Eind september 2017 ging mijn volledige installatie live, inclusief geïntegreerd PV dak en smarthome systeem. Daardoor kan ik nu vrij nauwkeurig achterhalen wat mijn energieverbruik is geweest het afgelopen jaar. Om maar met de deur in huis te vallen: ik heb het afgelopen jaar in mijn all-electric, gasloze woning 6582 kWh aan elektriciteit verbruikt. Mijn dak heeft in die periode 8010 kWh aan elektriciteit opgewekt, waarvan ik 5368 kWh terug heb geleverd het net in.
De scherpe lezer zal nu denken: ‘dat klopt niet’. En inderdaad, als ik 8010 kWh opwek en 6582 kWh verbruik, houd ik 1428 kWh over om terug te leveren, terwijl ik bijna 4000 kWh méér heb teruggeleverd. Dat komt doordat het moment van opwekken niet gelijk is met het moment van consumeren. Enerzijds gebruik ik ’s nachts elektriciteit terwijl ik dan niets opwek, anderzijds wek ik in de zomer veel stroom op, veel meer dan ik nodig heb, terwijl ik in de winter meer uit het net opneem dan dat ik opwek. Is daar iets aan te doen?
Deels, ja. De ongelijkheid tussen seizoenen is lastig volledig te balanceren, maar het verschil tussen dag/nacht kan met een thuisbatterij prima worden opgevangen. Hier wordt al volop mee geëxperimenteerd, zelfs door grote spelers als Eneco met de Tesla Powerwall of de LG Chem. Hiermee kan het eigen gebruik van zonnestroom worden verhoogd van gemiddeld 30-40% naar zo’n 60-90%, afhankelijk van hoe bewust je met de beschikbaarheid van energie omgaat (zo gebruik ik nu ca 40% van mijn eigen opgewekte energie). De reden dat ik nog geen thuisbatterij heb nu, is dat de huidige salderingsregeling dat nog niet aantrekkelijk maakt: terug geleverde stroom levert mij net zoveel op als dat afgenomen stroom mij kost. Investeren in een thuisbatterij om mijn zelf opgewekte energie nog meer zelf te benutten heeft daarom geen enkel financieel voordeel. Vanaf 2020 zal de salderingsregeling echter worden omgezet in een terugleversubsidie. Tegen die tijd ga ik de berekening nog eens maken, daarbij ook rekening houdend met een mogelijke elektrische auto (daar zit immers ook een accu in).
Terugkijkend op mijn energieverbruik van het afgelopen jaar valt me een ding op: mijn voorspelde verbruik komt lang niet overeen met mijn werkelijke verbruik. Om een bouwvergunning te kunnen krijgen is het verplicht om een EPC berekening te overleggen. In de EPC berekening wordt uitgerekend hoeveel energie de woning gebruikt om aangenaam op temperatuur te blijven (verwarmen en koelen). Sinds enige tijd worden automatisch ook de BENG-scores meegeleverd. Even ter opfrissing: BENG 1 gaat over de energievraag voor verwarmen en koelen (de ‘schil’), BENG 2 gaat over het energieverbruik van de installaties en BENG 3 gaat over het percentage duurzaam opgewekte energie. Volgens de EPC berekening voor mijn bouwaanvraag zou mijn woning 70 kWh/m2.jaar aan energievraag hebben.
Ik heb nu echter de exacte verbruiksgegevens van mijn woning. Een gemiddeld huishouden in Nederland gebruikt per jaar 3500 kWh elektriciteit en 1500 m3 gas. Eén m3 aardgas staat gelijk aan ongeveer 9,4 kWh, dus een gemiddeld huishouden gebruikt 17.600 kWh aan (equivalente elektrische) energie. Mijn woning is natuurlijk niet standaard. Sowieso gebruik ik geen gas, al mijn warmte wordt via een elektrische warmtepomp opgewekt.
Het huishoudelijke gebruik moet ik van mijn totale energieverbruik aftrekken om mijn gebouwgebonden energieverbruik over te houden. Dat is nog een beetje lastig, omdat ik geen onderscheid heb gemaakt in de energiemonitoring tussen tapwater en warm water voor de verwarming. Maar mijn woning is heel goed geïsoleerd, waardoor ik meer energie kwijt ben aan warm tapwater dan aan ruimteverwarming. Als ik inschat dat mijn huishoudelijk verbruik uitkomt op 3500 kWh per jaar, dan houd ik (6582 – 3500 = ) 3082 kWh over aan gebouwgebonden energiegebruik over de afgelopen 12 maanden. Dat komt neer op 28,5 kWh/m2. Ongeveer 40% van wat mijn woning zou gebruiken volgens de rekenregels. Niet voor niets is de gevleugelde uitspraak over de EPC: ‘elke overeenkomst met de werkelijkheid berust op puur toeval’.
Aankomende winter ga ik voor het eerst mijn warmtepomp installatie gebruiken zoals oorspronkelijk ontworpen (lees ook mijn vorige blog voor meer informatie hierover). Sinds de nieuwe warmtepomp/buffervat combinatie is geïnstalleerd is mijn energieverbruik met ruim 30% afgenomen. Ik ben dus heel benieuwd hoe mijn energieverbruik en comfort aankomende winter zich verhoudt tot die van vorig jaar. Ik houd u op de hoogte.
Bas Hasselaar is werkzaam als Adviseur Bouwfysica & Duurzaamheid bij DGMR en te bereiken op bha@dgmr.nl.